prSSH EN ISO 18589-3:2024

Matje e radioaktivitetit në mjedis - Toka - Pjesa 3: Metodë prove e radionuklideve që emetojnë gamma duke përdorur spektrometri me rreze gama (ISO 18589-3:2023, versioni i korrigjuar 2024-08)

Measurement of radioactivity in the environment - Soil - Part 3: Test method of gamma-emitting radionuclides using gamma-ray spectrometry (ISO 18589-3:2023, Corrected version 2024-08)

Scope

Ky dokument specifikon identifikimin dhe matjen e aktivitetit në tokë të një numri të madh radionuklidesh që emetojnë rreze gama duke përdorur spektrometrinë gama. Kjo provë pa shkatërrim, e zbatueshme për mostrat me vëllim të madh (deri në rreth 3 l), mbulon përcaktimin në një matje të vetme të të gjithë emetuesve γ të pranishëm për të cilët energjia e fotonit është midis 5 keV dhe 3 MeV.
Metoda e përgjithshme e provës dhe bazat duke përdorur spektrometrinë e rrezeve gama përshkruhen në ISO 20042.
Ky dokument mund të zbatohet nga laboratorët e testimit që kryejnë matje rutinë të radioaktivitetit pasi shumica e radionuklideve që emetojnë rreze gama karakterizohen nga emetimi i rrezeve gama midis 40 keV dhe 2 MeV.
Metoda mund të zbatohet duke përdorur një germanium ose një lloj tjetër detektori me një rezolucion më të mirë se 5 keV. Ky dokument trajton metodat dhe praktikat për përcaktimin e aktivitetit të radionuklideve që emetojnë gama të pranishme në tokë, duke përfshirë shkëmbinjtë nga shkëmbinjtë themelorë dhe xeherorët, materialet dhe produktet e ndërtimit, qeramikën, etj. Kjo përfshin toka dhe materiale të tilla që përmbajnë materiale radioaktive natyrale (NORM) ose ato nga proceset teknologjike që përfshijnë Materiale Radioaktive Natyrale të Përmirësuara Teknologjikisht (TENORM) (p.sh., nxjerrja dhe përpunimi i rërave minerale ose prodhimi dhe përdorimi i plehrave fosfatike), si dhe i llumit dhe sedimenteve. Ky përcaktim i aktivitetit të radionuklideve që emetojnë gama kryhet zakonisht për qëllime të mbrojtjes nga rrezatimi. Është i përshtatshëm për mbikëqyrjen e mjedisit dhe inspektimin e një vendi dhe lejon, në rast aksidentesh, një vlerësim të shpejtë të aktivitetit gama të mostrave të tokës. Kjo mund të ketë të bëjë me tokat nga kopshtet, tokat bujqësore, vendet urbane ose industriale që mund të përmbajnë rrënoja materialesh ndërtimi, si dhe tokën që nuk preket nga aktivitetet njerëzore. Kur kërkohet karakterizimi i radioaktivitetit të materialit të pasitur mbi 200 μm ose 250 μm, i bërë me natyrë petrografike ose me origjinë antropogjene, siç janë rrënojat e materialeve të ndërtimit, ky material mund të grimcohet në mënyrë që të merret një mostër homogjene për testim siç përshkruhet në ISO 18589‑2.